Zmiany w dotacjach unijnych - co warto wiedzieć?

Dotacje unijne to środki finansowe, które Unia Europejska przeznacza na wsparcie rozwoju gospodarczego swoich państw członkowskich - w tym również i Polski. Wsparcie to jest przekazywane firmom, które się o nie ubiegają, w formie dofinansowania różnych projektów.

Wystarczy wziąć udział w ogłaszanych konkursach, pisząc własny projekt, by istniejąca już firma (dotacje trafiają przede wszystkim do firm mikro, małych i średnich) otrzymała finansowe wsparcie, bądź też by zdobyć fundusze na jej założenie. Nic dziwnego, że wciąż tak wiele osób interesuje się dotacjami unijnymi i stara się o nie. W latach 2014 - 2020 w dziedzinie dotacji przewidziane są jednak zmiany, o czym nie wszyscy wiedzą, mimo że od roku 2014 upłynęło już trochę czasu. Co warto wiedzieć o tych zmianach? Czego dotyczą?

Mniejsze dofinansowanie, większa współpraca

Początkowo dotacje unijne były naprawdę duże - obecnie zaś również kwoty pieniężnego wsparcia są onieśmielające, jednak im droższy projekt, tym większe pieniądze na jego otrzymamy. Zmniejszyła się bowiem procentowa ilość wsparcia dla projektu - wysoki poziom finansowania (70% dla małych i mikro firm, i 60% dla średnich) będzie możliwy jedynie w województwie podkarpackim, warmińsko-mazurskim, lubelskim i podlaskim. Obniżony poziom dofinansowania o 5 lub 15% dotyka zaś pozostałe regiony kraju. Mazowsze zostało podzielone na trzy subregiony, z różnymi wartościami procentowymi wsparcia w poszczególnych miejscach.

Warto też wiedzieć, że wzrasta ilość dofinansowań zwrotnych, czyli jak gdyby pożyczek - z 1,5% unijnego budżetu do aż 15%. Jednocześnie o uzyskanie pieniędzy będzie trudniej - między innymi instytucje naukowe i biznesowe nie mogą obecnie tworzyć samodzielnych projektów, starając się o dofinansowanie dla siebie, lecz muszą wykazać, że potrafią między sobą współpracować. Unii Europejskiej chodzi bowiem na przykład o przeprowadzanie takich badań, które przydadzą się później w realnym życiu. Placówki muszą zatem nauczyć się współpracy. Zmienia się również sektor innowacji - na które zawsze stawiała i zresztą nadal stawia Unia Europejska. Proste inwestycje nie otrzymają pochlebnych opinii - premiowane są najlepsze projekty. 

Dotacje regionalne i inteligentne specjalizacje

Do roku 2014 nie było ważne, w jakiej branży jest firma na przykład z małopolski, która opracowała ciekawy projekt. Obecnie jednak różne regiony posiadają różne nadrzędne plany inwestycyjne - i właśnie te konkretne, dostosowane do regionu dziedziny najbardziej interesują Unię. Każdy region wybrał od 2 do 8 inteligentnych specjalizacji - wykazujących najwyższy potencjał rozwojowy. Oczywiście, inne wnioski i zgłoszenia również będą należycie oceniane i możliwe jest otrzymanie dotacji na inne projekty - wzrosła jednak znacznie w stosunku do lat poprzednich ilość funduszy przekazanych na regionalne programy operacyjne. Obecnie samorządy województw zarządzają już 40% funduszy polityki spójności. Jednocześnie zarówno inwestycje "twarde" (na przykład zakup maszyn), jak i "miękkie" (na przykład finansowanie szkoleń) są finansowane na poziomie regionalnym, zamiast - jak było wcześniej w przypadku "miękkich" - z poziomu centralnego. Umożliwia to lepszą współpracę obu funduszy.

Inny sposób oceniania projektów

Unia Europejska dokłada wszelkich starań, ażeby przyspieszyć czas oceniania projektów, składanych w ramach ogłaszanych konkursów - tak, ażeby firmy mogły wdrażać je w życie w szybszym tempie. Niestety, dotychczasowy sposób był często bardzo długi - oczywiście, dokładna ocena projektów jest niezwykle ważna w sytuacji, gdy przekazuje się na jakiś cel tak dużo pieniędzy, jednak nie można nie mieć złudzeń, że przy tak szybkim postępie technologicznym projekty, które w momencie ich składania były innowacyjne, nadal takie pozostają po na przykład roku, gdy już przychodzi czas do ogłoszenia zwycięzców.

Unia ma już za sobą jeden, pilotażowy konkurs, w ramach którego projekty zostały ocenione w jedyne 60 dni! Cały czas powstają kolejne podobne - wszystko za sprawą tak zwanego Panelu Eksperckiego, który ma udział w ostatecznych decyzjach. Twórcy projektów dyskutują na drugim etapie konkursu z ekspertami, przekonując ich o szansie powodzenia projektu i korzyściach z jego realizacji. Wszystko to przyspiesza proces wpływu pieniędzy na konto danego projektu.